“1879 yılının Mart ayına denk gelen bir gece idi. O geceden itibaren bu masum yetim millet felaket ve uğursuzluğunun ilk saatlerini yaşamaya başladı. Savaşın felaketi bütün milleti ezmiş bitirmişti. Bütün millet fertleri eşleri ve çocuklarıyla… Bütün anneler kucaklarındaki ciğerpareleriyle, kısacası her şey korkunç ve yürek parçalayıcı bir sefalet tablosu sergiliyordu.” Osmanlı Devleti’nin özellikle son yarım asrı, içeride ve dışarıda yaşanan hızlı değişimlerin, siyasi entrikaların ve gizli hesapların yaşandığı oldukça karmaşık bir dönemdir. Bu süreçte, devletin yapısında köklü dönüşümler yaşanırken, aynı zamanda içeride ve dışarıda derin çatışmalar ve gizli mücadeleler de hız kazanır. İşte bu zorlu ve karanlık ortamda, yaşanan olayları ve oluşumları belgeleyerek önemli bir metin olan bu eser, dönemin ruhunu yakalamak adına büyük bir değere sahiptir. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerine rast gelen ve dönemin siyasi, toplumsal atmosferini II. Abdülhamid üzerinden yansıtan eser aynı zamanda dönemin tanıklarının gözünden nakledilmesiyle de anlamlıdır. Moralızade Vassaf Kadri’nin kaleminden çıkan eser hem tarihî gerçekleri hem de o dönemin ruh hâlini yansıtan özgün bir kaynaktır. Eserde, iktidar ve direniş arasındaki çatışmalar, gizli örgütler ve siyasi karmaşa çarpıcı şekilde tasvir edilir. Aynı zamanda, dönemin İstanbul’unun çeşitli kesimlerine dair detaylar ve insanların yaşam mücadelesi gözler önüne serilir. Moralızade’nin biraz da kendi duyguları üzerinden aktardığı olaylar ve karakterler, okuyucuyu âdeta o dönemlere götürüyor ve tarihî olayların içinde bireylerin yer aldığı gerçekçi bir panorama sunuyor. Bu çalışma, sadece bir edebi anlatı değil, aynı zamanda döneminin atmosferini anlamada önemli bir anahtardır. Osmanlı’nın son dönemindeki aydınların mücadelesini, korkularını ve umutlarını yansıtan metin, geçmişle gelecek arasındaki köprüleri kurmayı amaçlar.
Okuyucu, satır aralarında saklı kalan sırları keşfederken, bir asrın sonunda saklı kalan hikâyeleri de anlamış olacaktır.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.