Vılçıtrın’ın Demografik ve Ekonomik Dönüşümü (1450-1600)

Bu çalışma fetih sürecinden başlamak üzere Kosova’nın Osmanlı Devleti’ne ilhakının tamamlanmasının ardından bölgede kurulan en büyük idari yapılardan bir olan Vılçıtrın Sancağı’nın 1450-1600 yılları arasındaki idarî, demografik ve ekonomik dönüşümünü içermektedir. Çalışmanın giriş kısmında araştırmanın sınırları çizilerek kullanılan kaynakların kısa bir tanıtımı yapıldıktan sonra Kosova’nın Osmanlı öncesi ve Osmanlıya geçiş tarihçesi ele alınmıştır. Birinci bölümde Vılçıtrın Sancağı idari yapısı incelenmiş, sancak yöneticileri ve faaliyetleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölüm tamamen demografiye ayrılmış, sancak dâhilindeki kentsel ve kırsal nüfus ayrı ayrı değerlendirilerek yaklaşık bir buçuk asırlık süreçte yaşanan değişim-dönüşüm çeşitli tablo ve grafiklerle izah edilmiştir. Bu bölümde ayrıca Kosova’nın önemli yerleşim birimlerinden Priştine, Novabırda ve Vılçıtrın gibi şehirlerin demografik yapıları ortaya konulmuştur. Üçüncü bölümde iktisadi durum ele alınarak sancakta üretimi yapılan tarım ürünleri, bölgeden alınan vergi çeşitleri ve miktarları ile elde edilen gelirin nasıl paylaşıldığı tespit edilmiştir. Bu kısımda ayrıca şehirlerdeki tarım dışı mal ve hizmet üretimi, pazarlarda satılan ürünler ve bunlardan alınan vergiler üzerinde durulmuştur. Son bölüm sancak dâhilindeki vakıflara ve dinî yapılara ayrılmış, Padişah ve ümerâ vakıflarının yanı sıra şahıs vakıfları da incelenmiş, yerinde yapılan araştırmalar ile inşa edilen türbe, tekke, cami ve mescitler hakkında bilgi verilmiştir.